काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली चीन भ्रमणमा जाने तयारी भइरहँदा चीन पठाउने गैंडाको चर्चा पनि भइरहेको छ। प्रधानमन्त्री ओलीले असार ५ देखि चीनको औपचारिक भ्रमण गर्ने घोषणा गरिएको छ ।
तर, सरकारी अधिकारीहरुका अनुसार प्रधानमन्त्रीको भ्रमण अघि नेपालले चीनलाई उपहार स्वरुप दिन लागेको गैंडा चीन पुग्ने सम्भावना एकदम न्यून हुँदै गएको छ । केही समय अघि सरकारी पक्षबाटै जुन महिनामा एक जोडी गैंडा चीन पाउने जानकारी आएपनि अहिलेसम्म ती अधिकारीहरु यस विषयमा बेखबर छन् ।
वन तथा वातावरणमन्त्री शक्ति बस्नेतले यस अगाडि जुनको पहिलो साता गैंडाको एक जोडी चीन पठाउने बताएका थिए ।
‘२ जोडी गैंडा दिने भन्ने सहमती भएको हो,’ राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागका उपमहानिर्देशक गोपाल भट्टराईले भने, ‘पहिलो जोडी यस आर्थिक वर्षमा र अर्को जोडि चाँही अर्को आर्थिक वर्षमा लैजाने तय भएको छ । यस आर्थिक वर्षको गैंडा कहिले जाने भन्ने सम्बन्धमा कुनै जानकारी छैन ।’
उनका अनुसार चिनलाई पठाइने गंैडा तयारी अवस्थामा चितवनमा राखिएको छ । उनले भने, ‘गंैडा लैजाने सवालमा परराष्ट्र मन्त्रालय,दुतावास लगायतबाट कुटनीतिक तबरले पत्र आउनुपर्छ ।’
चीन पठाउने २ जोडी गैंडालाई चितवनमा ‘बुमा’ बनाएर राखिएको छ । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका सूचना अधिकारी नुरेन्द्र अर्यालका अनुसार गैंडालाई चीन लैजाने भनेर तयारी अवस्थामा राखीएको छ ।
चीनमा २ जोडी गैंडाका बच्चा दिने सहमती भएको थियो । गैंडाले मानिसलाई आक्रमण नगरोस् र विभिन्न रोग नलागोस् भन्दै तिनलाई बुमामा राखेर निगरानी गरिएको निकुञ्जका भेटेरिनरी चिकित्सक डा.कमल गैरेले जानकारी दिए ।
बुमा एक प्रकारको सुरक्षित खाडल हो, जुन तीन मिटर गहिरो हुन्छ भने चारैतिर बारले घेरिएको हुन्छ । गैंडालाई पिँजडा भित्र राखेर विमान मार्फत चीन लगिने छ ।
यसअघि चीनको प्राकृतिक बासस्थानमा एकसिंगे गैंडा नरहेपछि उसले नेपालसँग गैंडा मागेको थियो । त्यसअनुसार चिनियाँ टोली गैंडा, तिनको बासस्थान र व्यवस्थापनलगायत प्राविधिक पक्षबारे बुझ्न एक महिना अघि नै नेपाल आइसकेको थियो । नेपालले २०६२ फागनु १६ पछि कुनै पनि देशलाई गैंडा उपहार दिएको छैन ।
त्यतिबेला शाहिकालीन सरकारले अस्ट्रियाको भियनास्थित चिडियाखानालाई एक जोडी गैंडा उपहार दिएको थियो । चीनले २ जोडी गैंडा दिए बापत वन्यजन्तु संरक्षण र सूर्यविनायकमा बनिरहेको जुलोजिकल पार्कमा आर्थिक सहयोग गर्ने बचन दिइसकेको छ ।
गैँडा दिएका मुलुकहरु
| वर्ष | देश | संख्या |
| २०४२ | भारत | ४ |
| २०४४ बैशाख २९ | अमेरिका | २ |
| २०४६ चैत २० | अमेरिका | २ |
| २०४६ चैत २० | सिंगापुर | २ |
| २०४६ माघ ३ | जर्मनी | १ |
| २०४९ फागुन १ | बंगलादेश | २ |
| २०५० जेठ १७ | जर्मनी | १ |
| २०५५ वैशाख ५ | बेलायत | २ |
| २०५८ फागुन २० | जापानको | २ |
| २०६२ | अस्ट्रियाको | २ |
