काठमाडाैं–बिहीबार अन्तर्राष्ट्रिय वन दिवस विविध कार्यक्रम गरी मनाइएकाे छ। वन तथा वातावरण मन्त्रालय लगायतका निकायलेऔपचारिक कार्यक्रम नै आयोजना गरे। मुलुकको कुल भुभागको ४४ दशमलव ७४ प्रतिशत ९६ (२ लाख ३० हजार पाँच सय ३७ हेक्टर क्षेत्रफल) वनले ओगटेको छ।
विश्वमा वनजंगलको अवस्था कस्तो छ? बुँदागत रूपमा थाहा पाउनुहोस्
–पृथ्वीको सतहको चार अर्ब हेक्टर अर्थात् ३० प्रतिशत क्षेत्र वनजंगलले ओगटछ। १० देशहरूले विश्वको जंगलको दुई तिहाइ भुभाग ओगटछन्।
–वनजंगल जैविक विविधताको भण्डार हुन्। संसारको वनजंगलमा विश्वको ५० प्रतिशत भन्दाबढी बोटबिरुवा र पशु प्रजातिको बासस्थान छ।
–वनजंगलमा अर्बाै रूख छन्। सन् २०१५ को सर्वेक्षणले विश्वमा तीन ट्रिलियन रूखको अनुमान गरिएको छ।
–वनजंगल हाम्रो ग्रहको फोक्सो जस्तै हो। वनले वातावरणस्थिर गर्न कार्बनडाइअक्साइडलाई अक्सिजनमा परिवर्तित गरेर एक महत्त्वपूर्ण भूमिका निभाउँछ।
–संसारमा अझै पनि प्रत्येक वर्ष जंगलको विशाल क्षेत्र विनाश हुँदैछ। यूएनको एक सर्वेक्षणअनुसार, २०१० देखि २०१५ को बीचमा औसतमा ६.६ मिलियन हेक्टरप्रति वर्ष प्राकृतिक वनजंगल विनाश भए।
–प्रायजसो वनजंगल विनाश हुनुको मुख्य कारण मानवीय गतिविधिको परीणाम हो। विनाशको सबैभन्दा ठूलो कारक कृषि र पशु उत्पादन, व्यवसायिक रुपमा हुने वन फडानी, र जंगलमा डढेलो हुन्।
–पृथ्वीको प्राकृतिक वनजंगलको ८० प्रतिशतभन्दा बढी पहिले नै नष्ट भइसकेको छ।
–केही देशहरूमा वनजंगल पुनःउत्थान हुँदैछ । उत्तर अमेरिका र यूरोपमा धेरै वर्षको विनाशपछि वनजंगलको विशाल क्षेत्र पुनःउत्थान हँदैछ ।
–आदिवासी समुदायहरू बस्दै आएको वनको क्षेत्र सबैभन्दा संरक्षित वन हो । मुलुकमा वन क्षेत्र राम्रो हुन्छ जहाँ सामुदायिक वनलाई कानूनी अधिकार छ। त्यहाँको वनजंगलको राम्रो संरक्षण भएको छ।
–विश्वव्यापी वनजंगलको आठ भागको एक भाग जैविक विविधता संरक्षणको लागि व्यवस्थित गरिएको छ। यूएनकाअनुसार, संसारको लगभग १३ प्रतिशत जंगल वा ५.२४ मिलियन वर्ग किलोमिटर, मुख्य रूपले जैविक विविधता संरक्षणको लागि व्यवस्थापन गरिएको छ।
–संसारमा सबैभन्दा लामो रूखलाई हाइपरियन भनिन्छ। यो क्यालिफोर्नियाको तटस्थ रेडबुड हो जुन एकदम अविश्वसनीय ११५.६१ मिटर लामो छ। संसारको सबैभन्दा ठूलो रूख भनेको विशाल शर्मन नामक विशाल साइकोया हो, जसको १० मिटर चौडा हाँगा छ र अनुमानित १४८६ घन मीटरको काठ उत्पादन हुन्छ।
–हामीले प्रयोग गर्ने औषधिमध्ये २५ प्रतिशत वर्षावनको बिरुवाबाट आउँछ। यद्यपि मात्र १ प्रतिशत वर्षावनको बिरुवाको अध्ययन गरिएको छ।
–चीनले गोभी मरूभूमिका असर रोक्न संसारमा सबैभन्दा ठूलो कृत्रिम वन लगाएको छ। र, सन् २०७४ सम्ममा २८०० माइल बराबर क्षेत्रमा विस्तार गर्न योजना छ। एजेन्सीकाे सहयाेगमा
