चितवन–चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा साउनयता प्राकृतिक कारणले सातवटा गैँडा मरेका छन्। निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत बेदकुमार ढकालका अनुसार विभिन्न कारणले गैँडा मरेका हुन्। उनका अनुसार गैंडाको बच्चालाई गोहीले खाएर, जुधेर, भालेले हानेर, दलदलमा फसेर, बुढो भएर र एउटा मृगौला एवं फोक्सोमा खराबी भएर मरेको हो।
चोरी शिकारीबाट गैँडा मर्न पाएका छैनन्। ढकालका अनुसार गत वर्षको यही समयमा १२ गैँडा कालगतिले मरेका थिए। निकुञ्जका सूचना अधिकारी नुरेन्द्र अर्यालका अनुसार गत वर्ष यो समयमा बाढीले चार गैँडा मरेका थिए। बाढीले बगाएर भारत पुर्याएका नौ गैँडा उद्धार गरी ल्याइएको थियो। नेपालकै सीमा क्षेत्रबाट बाढीले बगाएको एउटा गैँडा उद्धार गरिएको थियो।
गैँडाको सङ्ख्या बढ्दै गएपछि कालगतिका कारण मर्ने सङ्ख्या पनि बढ्दै गएको अर्यालले बताए। गत आर्थिक वर्षमा कालगतिले २६ गैँडा मरेका थिए। यो सङ्ख्या हालसम्मकै उच्च हो। कालगतिका कारण मर्ने सङ्ख्या बढ्दै गएपछि निकुञ्ज विभागले अध्ययनसमेत थालेको छ। सन् २०१५ को गणनाअनुसार निकुञ्जमा ६०५ गैँडा रहेका छन्। रासस
