२१ चैत, काठमाडौं ।
उपत्यकाका नदीहरूको सरसफाई चलिरहेका बेला बायोकम्प नेपालले ‘पिपल इन निड र क्लिन अप नेपाल’ सँगको साझेदारीमा विभिन्न नदीबाट डेढ सय मेट्रिक टन हाराहारी फोहोर संकलन गरेको छ ।
वाग्मतीसहित विभिन्न १६ वटा नदी सरसफाइमार्फत १४३.५५ मेट्रिक टन फोहोर संकलन भएको हो । कम गुणस्तरका प्लास्टिक संकलन गरी पुनः प्रयोग गर्ने लक्ष्य लिएको ‘रिभर प्लस’ परियोजनाले विशेष गरी वाग्मती, विष्णुमती र मनोहरा नदीमा प्लास्टिक प्रदूषण घटाउने लक्ष्यसहित अभियान अगाडि बढाएको हो ।
सफाइ अभियानमा एकसय हाराहारी स्वयंसेवक, सयौँ स्थानीय, नेपाल प्रहरी र विभिन्न शैक्षिक संस्थाका विद्यार्थीहरूको सहभागितामार्फत सम्भव भएको परियोजनाले जनाएको छ ।
बायोकम्प नेपालका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत मार्टेन नाइजोफ भन्छन्, ‘हामी अनौपचारिक सरसफाईकर्मीहरूलाई तालिम दिएर कम गुणस्तरका प्लास्टिक, घर, उद्योग, नदी, सडक र फोहोर व्यवस्थान केन्द्रबाट संकलन गछौँ । यसरी संकलन हुने कम गुणस्तरका प्लास्टिकलाई पुनर्चक्रण केन्द्रमा लगेर प्लास्टिक कम्पोजिट बोर्डमा परिवर्तन गरिन्छ ।’
उनका अनुसार संकलित फोहोर बाराको सिमरास्थित विशेष आर्थिक क्षेत्रमा हालै स्थापना गरिएको शून्य–उत्सर्जन प्लास्टिक पुनर्चक्रण केन्द्रमा पु-याइन्छ । ‘रिभर प्लस’ परियोजनाअन्तर्गत सञ्चालन गरिएको नदी सरसफाइ अभियानलाई ‘प्लास्टिक फ्रि रिभर्स एन्ड सिज फर साउथ एसिया (प्लिज) परियोजना’ ले आर्थिक सहयोग गरेको छ ।
साउथ एसिया को–अपरेटिभ इन्भाइरन्मेन्ट कार्यक्रमको यो परियोजनालाई विश्व बैंकले सहयोग गरेको छ भने ‘यूएनओपीएस’बाट कार्यान्वयन सहयोग छ । गत वर्षको फेब्रुअरी महिनादेखि सञ्चालन भएको अभियानले नदी किनारका क्षेत्रहरू सफा गर्ने कार्यलाई प्राथमिकता दिएको छ ।
प्लास्टिक, सिसा, कपडा र अन्य सामग्री संकलन गरिएको छ भने बायोकम्प नेपालले ८० टन किलो कम गुणस्तरका प्लास्टिकहरू संकलन गरी पुनर्चक्रणका लागि उपयोग गरेको छ । १६औँ र अन्तिम नदी सरसफाइ कार्यक्रम ललितपुर महानगरपालिका–४ अन्तर्गत वाग्मती नदी करिडोरमा आयोजना गरियो ।
कार्यक्रममा काठमाडौं महानगरको वातावरण विभागबाट सानुमैया महर्जन, ललितपुर महानगर–२ का अध्यक्ष राजेशकुमार महर्जन र वडा ९ का वडा सदस्य, ललितपुर कल्याण आधारभूत विद्यालयका प्रधानाध्यापक, संयुक्त सफाइ जागरण, रेडक्रस सर्कललगायतका सरोकारवालाहरूको सहभागिता थियो ।
महर्जनले काठमाडौं महानगरपालिकाले विभिन्न वडाहरूको स्रोतमा फोहोरको वर्गीकरण गरिरहेको उल्लेख गर्दै रिभर प्लस परियोजनाले कम गुणस्तरका प्लास्टिकलाई पुनः चक्रण गरी बोर्ड बनाउने कार्यले फोहोर व्यवस्थापनमा टेवा पु-याएको बताइन् ।
ललितपुर महानगर– २ का वडाध्यक्ष महर्जनले नदी सरसफाई अभियानले सम्पूर्ण नगरबासीलाई नदीको महत्व बुझाएको बताउँदै प्लास्टिक प्रदूषणलाई न्यूनीकरण अझैं एक अर्को निकाय र स्थानीयबीच सहकार्यको खाँचो औल्याए ।
अभियानलाई थप प्रभावकारी बनाउन बायोकम्प नेपालले गत महिना सिमरामा प्लास्टिक पुनर्चक्रण केन्द्रको शुभारम्भ गरेको छ । यो केन्द्र पूर्ण रूपमा सञ्चालनमा आइसकेकाले नदी र अन्यत्रका प्लास्टिकजन्य फोहोर व्यवस्थापनमा उल्लेखनीय योगदान दिने संस्थाको दाबी छ ।
